Hoe voelt politiek van christelijke partijen voor niet-christenen? Geen idee. Laat ik eens kijken hoe politiek vanuit een ander geloof dan het mijne zou voelen, bijvoorbeeld de islam. Dus een politieke partij die zich baseert op de koran. Je spreekt iemand die deze partij aanbeveelt. Mijn primaire reactie is: wat moet ik met een partij van de koran. Ben je belatafeld. Zijn reactie is wat moet ik met jouw christendom, ik ben net zo goed Nederlander als jij. Hmm, hmm, dit is niet leuk.
Het gesprek gaat toch verder, want op zich is de man sympathiek en doet mij denken aan collega’s die moslim zijn. Hij vertelt enthousiast hoe sociaal een politiek gebaseerd op de koran is, dat moet je toch aanspreken. Tja, ja. En hij verzekert mij dat dingen als handen afkappen van dieven of straf op geloofsafval daar niet bij horen. Wat kun je op zo’n politiek tegen hebben? Hmm, hmm.
Toch wordt ik geen lid. De koran heeft het laatste woord en dat is niet mijn boek. Het voelt niet als wij. Ik ben niet gelijkwaardig. Er komt steeds iets om de hoek kijken: de koran (en degenen die hem kunnen interpreteren). Ik hoor er niet echt bij in die partij.
Ik kan me nu voorstellen dat niet-christenen ongeveer hetzelfde voelen bij een christelijke partij. Het kan er heel netjes uit zien, maar als het er op aankomt, heeft de bijbel het laatste woord (en degenen die hem interpreteren). En zelf ben je tweederangs.
Dit brengt een dilemma in beeld. Een politicus die vanuit zijn geloof of levensovertuiging spreekt roept afstand op met mensen die dat geloof niet delen. Maar als hij dat niet doet roept dat wantrouwen op bij zijn eigen achterban. Een lastig dilemma voor Nederland als gemeenschap van mensen. Dat speelt zeker bij politici die in een regeringscoalitie compromissen sluiten. Ze worden beluisterd door zowel de eigen achterban als door (de achterban van) coalitiepartijen. Ze moeten beiden tegelijkertijd tevreden stellen. Vroeger speelde dat veel minder, toen leefden we veel meer in (verzuilde) bubbels en had een zuil zijn eigen media en kon een politicus zijn eigen achterban bereiken zonder dat anderen zich er meteen mee bemoeiden. Maar we leven nu in een ontzuilde wereld waarin internet en de sociale media een belangrijke rol spelen. Beseffen we voldoende wat dat betekent, ook voor de politiek?
Als ik het dilemma serieus neem dan zou een (christelijke) politieke partij niet alleen een politieke visie moeten hebben die gebaseerd is op het eigen geloof of levensovertuiging en die de eigen achterban aanspreekt en motiveert. Ze zou daarnaast een visie of filosofie moeten ontwikkelen die aansluit bij mensen met een ander geloof of levensovertuiging, met zo’n filosofie kan ze in gesprek met coalitiepartners en hun achterban en hen proberen te overtuigen. In zo’n filosofie zijn als het goed is mensen met een ander geloof/levensovertuiging niet tweederangs (wat ze impliciet wel zijn in een visie gebaseerd op geloof). Maar kan dat? Zo’n politieke filosofie moet wel rijmen met je visie die op je geloof is gebaseerd.
Maar kun je er zonder? Een politieke partij wil (gebaseerd op het eigen geloof of de eigen levensovertuiging) bepaalde wetgeving, een bepaalde inrichting van de maatschappij voor elkaar krijgen. Maar daar heeft niet alleen de eigen achterban mee te maken, dat heeft gevolgen voor allen van Nederland als gemeenschap van mensen. Voor de eigen achterban zal ze een goed verhaal hebben. Maar is het ook goed of op zijn minst verantwoord voor mensen met een andere levensovertuiging? Dat zou ze ook moeten kunnen uitleggen. In een ontzuilde maatschappij kun je je niet meer beperken tot de eigen hechte sociale groep, want die is er niet meer.
Ad hoc gebeurt het zeker, want om voor een bepaald wetsvoorstel een meerderheid te krijgen zal een slimme politicus ook argumenten noemen die aansluiten bij de levensovertuiging die hoort bij andere partijen. Dit zou zich moeten ontwikkelen naar een bredere filosofie op mens en gemeenschap achter die we samen kunnen delen. Op die manier werken we denk ik ook aan een gezamenlijk zicht op wat de identiteit van Nederland is.
Nederland als gemeenschap van mensen 
Beste Louis,
Bedankt voor je nieuwe blog-bericht.
Misschien hebben mijn opmerkingen over de CU in de CDA-Basisgroep Sociale Zekerheid je aan het denken gezet.
Je betoog maakt een beetje een onvoltooide indruk. Het is net of het niet af is.
Ik wil je vragen rekening te houden met het feit dat politieke partijen in verschillende mate “christelijk” kunnen zijn.
Zo kunnen wij in ons land de volgende vormen onderscheiden.
SGP: hard-core-christelijk, zelfs hard-core reformatorisch
CU: christelijk, inclusief R.K., maar ook christen-democratisch
CDA: niet een christelijke maar een christen-democratische partij, die uitgaat van vier aan de (christelijke!) bijbel ontleende uitgangspunten
Het CDA accepteert duidelijk ook ongelovigen en niet-christelijke gelovigen als leden en als volksvertegenwoordigers.
Zij hoeven alleen de vier uitgangspunten te aanvaarden, en het feit dat partijgenoten zich voor hun standpunten kunnen beroepen op bijbelse en christelijke noties.
Zo hebben er voor het CDA successievelijk in de Tweede Kamer gezeten: een hindoe en een moslim.
Nu heb je het over gevoelens.
Hierbij kan je je het volgende afvragen.
Gaat het om gevoelens bij:
– het lid zijn van een partij,
– het stemmen op een partij of
– het van buiten samenwerken met een partij.
Verder kan je je het volgende afvragen.
Betreft het de SGP, de CU of het CDA?
Zo krijg je drie maal drie is negen mogelijkheden.
Ik ga ze hier nog niet allemaal uitwerken
Met hartelijke groet,
LwR
______________________________________________________________
LikeLike
Beste Lex Willem
Je kaart veel aan. Hieronder mijn poging om te antwoorden
• een partij heeft een eigen ideologie, die sommigen aantrekt en anderen afstoot. De ene partij stoot scherper mensen af dan een andere partij. Mogelijk stoot de PVV meer af dan het CDA. [In de tijd van de verzuiling was die eigen ideologie en eigen groep waarschijnlijk nadrukkelijker aanwezig (ieder groep in zijn eigen bubbel, met bakker, kruidenier, sportvereniging en al of niet eigen kerk).]
• Binnen het CDA kon je met betrekking tot het kinderpardon uitspraken horen als: “we kunnen het als christenen die de bijbel serieus nemen niet maken om deze kinderen het land uit te zetten”. Dit argument zal mensen die niet zo veel met de bijbel hebben weinig aanspreken.
• Er zijn ook argumenten die bijvoorbeeld ingaan op de liefde en zorg voor kinderen. Dat zijn argumenten die veel breder gedeeld kunnen worden. In Nederland als gemeenschap van mensen moet het streven zijn dat het heel breed gedeeld wordt (niet een meerderheid van de helft plus 1). Maar het zijn argumenten voor deze situatie, het zijn ad hoc argumenten.
• Wanneer deze argumenten (waarden of hoe je ze ook wilt noemen) ook in andere situaties opgeld doen, dan ontstaat er (een begin) van een gemeenschappelijk gedeelde visie van wat we belangrijk vinden. (En krijgen we een idee wie we zijn)
• Mij lijkt dat partijen te vaak blijven steken bij ad hoc argumenten (en dan alleen nog om een meerderheid te halen). We moeten een stap verder geraken en komen tot een gedeelde visie (dat althans de grote lijnen van die visie gedeeld worden).
Ik denk dat bij familiebijeenkomsten, buurtbijeenkomsten, verenigingen daar behoefte aan is. Of mogelijk is het daar al aan het ontstaan (maar dat moet dan niet in die familie, buurt of vereniging blijven hangen).
LikeLike
Ik moet je bericht nog eens nauwkeurig lezen, Mijn 1e gedachten waren direct bij mijn kleinkind van 7 jaar die vertelde aan mij eens dat ze geen moslim wil worden want al die kleren zijn maar lastig en ze mogen niet veel.
Ze zegt: ik ga in God geloven of iets wat met liefde te maken heeft maar waar ze naam niet precies van weet.
LikeGeliked door 1 persoon